Іскандэр Садыкавіч Даутаў – кулямётчык 4-га эскадрона 58-га палка 16-й гвардзейскай Чарнігаўскай кавалерыйскай дывізіі, гвардыі радавы.
Нарадзіўся ў верасні 1923 года ў Ісількулі – прыстанцыйным пасёлку Омскай вобласці ў сям’і рабочага. Сібірскі татарын. У Петрапаўлаўску, куды мнагадзетная сям’я Даутавых пераехала ў 1927 годзе, Іскандэр скончыў сем класаў, затым – школу фабрычна-заводскага навучання пры мясакамбінаце, дзе працаваў майстрам. Паступіў у сельскагаспадарчы тэхнікум.
Калі пачалася вайна з фашысцкімі захопнікамі, матэрыяльнае становішча Даутавых пагоршылася. Сродкаў, што зарабляў бацька, не стала хапаць. І частку клопатаў пра сям’ю узяў на сябе Іскандэр, старэйшы сын. Яго прынялі стралком ваенізаванай аховы.
Добрую працу камсамольца, яго адказнасць і сумленнасць заўважыла кіраўніцтва. Таму ў лютым 1942-га ён быў пераведзены ў распараджэнне аховы прадпрыемстваў сувязі горада Чалябінска. А ў жніўні таго ж года вярнуўся ў Петрапаўлаўск. У лістападзе юнака прызвалі ў армію, а праз нейкі час накіравалі на фронт.
Дзякуючы архіўным дакументам вядома, што 26 верасня 1943 года гвардыі радавы Іскандэр Даутаў у ліку першых пераправіўся праз раку Днепр каля вёскі Ніўкі (зараз не існуе) Брагінскага раёна, уварваўся ў траншэю ворага і ў рукапашнай схватцы знішчыў некалькі фашыстаў.
У адзін з крытычных моманантаў бою гітлераўцы пайшлі на хітрасць: пасадзілі каля сотні аўтаматчыкаў у лодкі, каб зайсці па рацэ ў тыл 4-га эскадрона і не даць магчымасці пераправіцца іншым падраздзяленням 58-га гвардзейскага кавалерыйскага палка. Але яны не ведалі, што там ужо быў устаноўлены кулямёт, за якім заняў пазіцыю чырвонаармеец Даутаў. Ён сустрэў праціўніка шквалістым агнём і паспеў знішчыць дзясяткі варожых салдат і пашкодзіць некалькі лодак. У гэтай перастрэлцы 20-гадовы баец быў цяжка паранены, але працягваў весці агонь па фашыстах. Калі на дапамогу прыйшла група аўтаматчыкаў, кулямёт ужо маўчаў… “Бойцы, прибывшие на помощь, нашли Даутова мёртвым, закостеневшими руками сжимавшего ручки пулемёта. Герой-пулемётчик умер, но не отошёл”, – напісана ва ўзнагародным лісце, складзеным камандаваннем палка.
15 студзеня 1944 года Прэзідыум Вярхоўнага Савета СССР пасмяротна прысвоіў Іскандэру Даутаву званне Героя Савецкага Саюза. Пахаваны ён у брацкай магіле, размешчанай у вёсцы Галкі.
Валянціна БЕЛЬЧАНКА
*У Вялікую Айчынную вайну верасень 1943-га стаў гістарычным для ўсёй Беларусі. Менавіта ў гэтым месяцы, задоўга да пачатку легендарнай аперацыі “Баграціён”, пачалося вызваленне нашай краіны ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Шлях крывавы, неймаверна цяжкі, усланы вялікай колькасцю загінуўшых. Толькі ў брацкай магіле Камарына, які першым скінуў з сябе цяжар гітлераўскай акупацыі, пахавана больш чым 900 савецкіх воінаў. У тым ліку пяць Герояў Савецкага Саюза. А ўсяго за подзвігі, праяўленыя пры вызваленні Камарынскага і Брагінскага раёнаў, гэтага высокага звання ўдастоены 398 воінаў. Не ўсім суджана было сустрэць Перамогу. Імёны тых, хто аддаў за яё жыццё, – на пастаментах. Расказаць пра іх гераізм і мужнасць ставіць на мэце наш цыкл публікацый. Будзем ведаць і памятаць!
Самыя цікавыя і важныя навіны шукайце ў нашых сацыяльных сетках: TikTok, Instagram, VK, Одноклассники, Telegram, Facebook, Youtube.